Mensen zijn van nature sociaal, we leven om verschillende redenen in groepen. Hsp’ers geven de voorkeur aan bekende, rustige settings met familie en vrienden en vermijden liever grote groepen maar hebben ook vriendschappen, sociale contacten en relaties nodig.

Vriendschappen

Mensen gaan met elkaar om door communicatie, dat kan door verbaal (mondeling) als non-verbaal (via het lichaam). Voor een goede communicatie gebruiken we sociale vaardigheden (voor jezelf opkomen, nee zeggen, jezelf presenteren, omgaan met kritiek en emoties, etc.). Deze vaardigheden leren we in de opvoeding en in de dagelijkse praktijk.

HSP’ers hebben vaak moeite verbaal/non-verbale communicatie en sociale vaardigheden in sociale situaties, dit is omdat:

• HSP’ers raken gemakkelijker overprikkeld in sociale situaties
• HSP’ers nemen non-verbale communicatie beter waar. Als mensen in hun verbale communicatie het ene zeggen, en in hun non-verbale communicatie iets anders laten zien, dan is dat verwarrend (en soms kwetsend) voor HSP’ers.
• HSP’ers hechten vaak meer waarde aan authenticiteit en echtheid. Er zit meestal weinig verschil tussen wie ze oprecht zijn en wat ze tonen aan anderen. Als anderen hun emoties minder makkelijk tonen, ervaren HSP’ers dit als ongelijkwaardig en minder oprecht, zij stellen zich makkelijker kwetsbaar op en laten meer van zichzelf zien. Van deze openheid kan ook makkelijk misbruik van gemaakt worden
• HSP’ers ervaren fysiek contact anders. Een aanraking (hand op de schouder/aai over de bol/etc.) kan daardoor sneller als betekenisvol of opdringerig worden ervaren, hierdoor kunnen HSP’ers anders omgaan met afstand, nabijheid of aanrakingen. Een hoogsensitief kind kan het heerlijk vinden om te knuffelen en daar een bovengemiddelde behoefte aan hebben, maar een aanraking tijdens tikkertje op school te intens ervaren

Hoe ervaren HSP’ers de communicatie?
Verbale communicatie (20% van de taal): hierin zijn twee verschillen: inhoudelijke boodschappen: wat er letterlijk gezegd wordt en relationele boodschappen: wat er eigenlijk bedoeld wordt
Deze inhoudelijke en relationele boodschappen kunnen fundamenteel verschillend zijn, dit komt regelmatig tegelijk voor. Mensen zeggen niet altijd wat ze bedoelen, zoals bijvoorbeeld op een feestje waarbij gevraagd wordt of iemand het naar zijn zin heeft. Die persoon vind het feestje zelf niet leuk maar wilt de gastvrouw ook zeker niet kwetsen. Hij antwoord met “ja hoor, zeker”, als je goed oplet is dit zeker zichtbaar.
Meestal geven we twee verschillende boodschappen omdat we niet graag direct zijn, we willen anderen niet kwetsen, we vinden het te confronterend of we hebben geen zin om ze de waarheid te vertellen. Ook zijn sommige overwegingen egoïstisch en willen we niet dat anderen dat door hebben.

Non-verbale communicatie (80% van de taal):
Dit bestaat uit houding, gezichtsuitdrukking, manier van lopen, stemgebruik, gedragingen die blijk geven van gevoelens, zonder dat er taal aan te pas komt. Non-verbaal komt onder meer tot uiting in de volgende aspecten:
Lichamelijk contact: Schouderklopje, aanraken, kussen, omhelzen, slaan en duwen, hiermee maken we duidelijk of we iemand mogen of helemaal niet
Nabijheid: De afstand de we hebben, dit bestaat uit de: intieme zone (personen van wie we houden), persoonlijke zone (normale gesprekken), sociale zone (feestjes of vergaderingen) en de publieke zone (onpersoonlijke bijeenkomsten).
De grens tussen de zones verschilt per cultuur (mensen in zuidelijke landen zijn meestal intiemer dan mensen in noordelijke landen) en per persoonlijkheid, HSP’ers hebben vaak behoefte aan meer afstand
Onderlinge positie en houding: De houding ten opzichte van elkaar (tegenover of naast elkaar, open of gesloten houding)
Gebaren: Deze begeleiden of vervangen vaak de gesproken taal (gebalde vuist/vinger naar het voorhoofd)
Gezichtsuitdrukkingen: Het gezicht is een belangrijke bron van expressie, emoties zijn goed af te lezen in het gezicht door spieren en het gebruik van je wenkbrauwen, ogen, neus en mond.
Hoofdbewegingen en oogcontact: Het ja knikken/nee schudden, hoofd laten zakken of opzij laten hangen, maar ook oogcontact is belangrijk voor interactie
Non-verbale aspecten van de taal: De volume, toonhoogte, klankvorming (verslikken, snikken, adem), spreekfouten, dialect, ritme en gebruik van pauzes ondersteunen het verhaal wat verteld wordt.

Als mensen elkaar al lang kennen dan zijn ze vertrouwd met elkaars lichaamstaal, ze hebben maar een blik nodig. Iedereen is hiermee bekend maar HSP’ers merken dit vaak sneller op.
HSP’ers zijn zich erg bewust van hun non-verbale uitingen. Zo overschatten ze soms het lezen van hun eigen non-verbale communicatie door anderen, ze zijn onzeker omdat ze bang zijn dat iedereen kan doorzien wat er in hen omgaat of vinden dat anderen niet kwetsbaar of onbeleefd zijn.

Romantische intieme relaties

HSP’ers vinden het vaak lastig om een intieme relatie aan te gaan en een geschikte partner te vinden. Aan de ene kant voelen en ervaren HSP’ers meer. Dit kan zeker op liefdesgebied heel fijn zijn, aan de andere kant zijn ze kwetsbaarder voor afwijzing, ruzies en conflicten, dit maakt de liefde een stuk spannender en riskanter.
HSP’ers lijken óf nooit verliefd te worden (dit is waarschijnlijk uit zelfbescherming) óf sneller verliefd te worden door hun sensitiviteit, dit komt hierdoor:

• Hsp’ers zullen de verliefdheid intenser ervaren en kunnen overweldigd worden door grote en diepgaande gevoelens, ze kunnen zich helemaal verliezen in de ander en wekenlang op een roze wolk leven. HSP’ers kunnen zich op deze manier ook aangetrokken voelen tot een onmogelijke, onbeantwoorde of geïdealiseerde liefde, ze dromen in hogere sferen weg terwijl er concreet niet zo veel gebeurt.
• Mensen voelen zich over het algemeen eerder aangetrokken tot iemand dichtbij wanneer zij fysiek geprikkeld zijn (intensief sporten, angst voor het wandelen over een hoge brug, een drukke winkelstraat, uitgaan, woordenwisseling, drankgebruik). Aangezien HSP’ers eerder geprikkeld voelen dan anderen, worden zij ook sneller verliefd als er een geschikt persoon in hun onmiddellijke nabijheid verkeerd (voor vriendschappen geldt hetzelfde, daarom sluiten kinderen ook sneller vriendschappen op een nieuwe school)
• HSP’ers hebben vaker een lager eigenwaarde, waardoor ze sneller verliefd worden als iemand hen een beetje genegenheid geeft
• HSP’ers zijn vaak bang om alleen te zijn, ze trekken zich terug door overprikkeling en ervaren daarbij een vervelende eenzaamheid die zelfs angst kan oproepen. Daarom zoeken ze veiligheid bij een ander, het gebeurd wel eens dat diegene daar misbruik van maakt

Hsp’ers ervaren ook vaker problemen met afspraakjes, dit zijn vaak:

• HSP’ers raken snel overprikkeld en vermijden prikkelende activiteiten liever, terwijl ze om nieuwe mensen te ontmoeten, wel de buitenwereld in moeten gaan, vaak in een drukke en prikkelende omgeving, met gevaar van overprikkeling
• HSP’ers komen vaak verlegen over op anderen. Toch zijn ze haast nooit echt verlegen, ze zijn meer gevoelig voor het oordeel van anderen en daarbij afwachtend en hebben ze een beschouwende houding
• HSP’ers zijn heel kieskeurig. Het liefst willen ze contact met een gelijkgestemde, iemand die op hun lijkt en hen accepteert. Ook ergeren ze zich snel aan anderen, omdat ze in hun ogen oppervlakkig zijn of vervelende gewoonten hebben.

In relaties zelf komen HSP’ers ook vaak problemen tegen, dit zijn:

Grote verschillen tussen de HSP’er en de partner

Iedereen is anders en heeft ook andere behoeften. HSP’ers hebben vaker rustmomenten nodig, als je partner juist een druk sociaal leven opzoekt kan dat problemen geven. Kijk of je hier een tussenweg in kan vinden, je hoeft je mee naar ieder feest, bekijk zelf waar je wel naartoe wil en kan en overleg dat samen. Op deze manier geef je elkaar de ruimte. Als de relatie goed zit, kunnen jullie onderling bekijken welke feestjes je partner alleen gaat en wanneer je mee gaat, en wanneer je zelf even moet terug trekken in de natuur en wanneer jullie samen rustige activiteiten ondernemen. Respecteer ook elkaars grenzen en bewaak deze, als jij weg wilt bij een feestje omdat het je teveel wordt of wanneer je partner genoeg heeft gezien van jullie rustige activiteit.

Moeite met emoties

Als je hoogsensitief bent zijn je emoties vaak intenser, je kan emotioneler worden of erg boos zijn. Schaam je niet voor je emoties maar reageer ook niet altijd vanuit de emotie. Het is handig deze eerst even te laten zakken tot de heftigheid voorbij is voor je actie onderneemt.

Geef jezelf tijd

Het is belangrijk om regelmatig tijd te nemen om alle prikkels te verwerken, zo voorkom je overprikkeling en kan je je voorbereiden op intensere situaties. Je partner kan hier op verschillende manieren op reageren, hij of zij kan zich afgewezen voelen als jij tijd voor jezelf neemt of hij of zij kan dit juist fijn vinden om ook iets voor zichzelf doen. Blijf hier over praten.

Jezelf niet accepteren

Om een goede relatie te hebben moet je ook gelukkig zijn met jezelf, blijf werken aan je het opvangen en genieten van het feit dat je hoogsensitief bent. Let er ook op dat je je niet laat aanpraten dat je raar bent, je je aanstelt of minder waard bent. Net zo snel als een HSP’er opbloeit in een positieve omgeving, zo snel zakt het zelfvertrouwen van HSP’ers als iemand voortdurend kritiek heeft. Dus bespreek dit als je partner dit doet en vraag jezelf af of je nog positief kan blijven groeien bij je partner.

Blijf altijd praten

Hoogsensitieve personen weten snel namelijk wanneer iets mis is, ze houden alleen niet van conflicten, omdat ze snel overprikkeld raken. Het is wel belangrijk altijd onenigheden uit te spreken, zodat het niet onnodig tot enorme, destructieve ruzies leidt. Een goede tip is: houd je in een ruzie aan één onderwerp. Laat je emoties eerst zakken als die te heftig is, vraag desnoods een time-out en kom daarna terug op het onderwerp. Voor alle stellen is het goed om zo nu en dan met elkaar te praten over hoe het gaat, waar de behoeften liggen en daarin naar elkaar te luisteren. Ga voor moeilijkere gesprekken samen de natuur in. Dit kan zorgen dat jullie meer afstand hebben van de situatie, er van een afstand naar kunnen kijken en zo wellicht beter naar elkaar luisteren.

Misschien vind je andere artikelen over hoogsensitiviteit ook leuk:

Misschien vind je deze boeken over hoogsensitiviteit ook leuk: