15 tot 20 % van de mensen zijn hoogsensitief, dat zijn 1 á 2 mensen in een groep van 10.
Hoogsensitiviteit is geen ziekte of aandoening, het is een persoonlijkheidskenmerk net zoals iemand introvert of extravert kan zijn of meegaand of dominant kan zijn. Het verschil is dat bij iemand met hoogsensitiviteit het zenuwstelsel gevoeliger is voor zintuigelijke prikkels, de verwerking van prikkels meer tijd en energie kost en dat de prikkels diepgaander verwerkt worden.
Hoogsensitive personen (highly sensitive persons) hebben goede intuïtie:
- Hsp’ers kunnen subtiele signalen en prikkels op pikken waar anderen nog niks opmerken, hierdoor kunnen ze gevaar eerder waarnemen en voelen dat er iets aan de hand is.
- Ze weten vaak meteen wat de sfeer in een ruimte is door de geluiden, geur en blikken van mensen.
- Ze weten vaak wat ze aan mensen hebben, ook al doen die zich anders voor.
- Tijdens een gesprek weten ze al snel waar de ander naartoe wil.
- Ze voelen een diepere verbinding met mensen, dingen en natuur.
Waarom hebben bepaalde mensen deze eigenschappen?
Iedere eigenschap geeft een evolutionair voordeel:
Een orka is zwart-wit, omdat hij van boven en onder aanvalt, dus de witte buik tegenover de oppervlakte en zwarte rug tegenover de diepte maakt ze minder zichtbaar, een haai is grijs omdat hij op dezelfde hoogte aanvalt en op die manier minder zichtbaar is.
HSP’ers kunnen subtiele signalen waarnemen en anderen waarschuwen voor mogelijk gevaar.
Je ziet het ook in een groep herten als er een wolf aan komt geslopen, de wolf loopt tegen de windrichting in, zodat de herten hem niet kunnen ruiken. Hij is bijna klaar om aan te vallen als een wat sensitiever hert een zacht geluidje opmerkt. Razendsnel ziet dit hert wat er aan de hand is en waarschuwt de groep, de kudde zet het op een rennen en de wolf heeft het nakijken. De groep is gered door de subtiele waarnemingskwaliteiten van dat ene sensitieve hert.
De verhoogde gevoeligheid heeft ook nadelen:
- HSP’ers raken sneller van slag omdat ze meer open staan voor prikkels, ze kunnen overprikkeld raken wanneer ze langere tijd grove prikkels te verwerken krijgen zoals lawaai, lichten en drukte.
- Ook bepaald eten of medicijnen kunnen HSP’ers van slag brengen.
- HSP’ers hebben meer tijd en rust nodig om te herstellen.
- HSP is een minder gewaardeerde eigenschap (want het is geen meetbare prestatie).
- Er is een groter risico op een burn-out, omdat HSP’ers proberen mee te gaan in de drukke en gejaagde levensstijl van de maatschappij en overprikkeling negeren.
- Vaak wordt hoogsensitiviteit gezien als zwak, overgevoelig, verlegen of slachtoffergedrag.
- In onze maatschappij bepaalde eigenschappen en waarden hoger gewaardeerd zoals prestaties, extraversie, uiterlijke schoonheid, welsprekendheid en lichamelijke kracht, waar HSP’ers meer moeite mee hebben omdat het soms niet oprecht overkomt.
Waar kan ik helpen?
Ik kan je begeleiden met onder andere een van de volgende onderwerpen. Een kennismakingsgesprek is altijd vrijblijvend en gratis en vanuit daar zouden we een traject in kunnen gaan.
Wil je weten of je net als 1 op de 5 anderen een hsp’er bent? Op deze pagina kan je kijken of je deze persoonlijkheidskenmerk ook hebt
Er zijn een hoop mogelijkheden om met overprikkeling om te gaan, deze komen vaak uit een van deze categorieën:
– Leren hoe je minder prikkels ontvangt
– Leren hoe je de prikkels kunt verdragen
– Ontspannen en herstellen van en voorbereiden op momenten van stress en overprikkeling
– Prettige dingen doen en positieve prikkels ontvangen
Hss’ers zijn mensen de zich aangetrokken voelen tot spannende positieve prikkels. Zij worden ook wel adrenaline junkies of thrill-seekers genoemd. Sensitive mensen zijn vaker HSS’ers dan niet sensitieve mensen omdat zij de prikkels intenser ervaren.
De combinate hss/hsp geeft vaak verwarring omdat de hss-eigenschap verlangt naar spanning en de hsp-eigenschap waarschuwt voor gevaar, dit levert snel een strijd op.
Hoogsensitiviteit is al bij de geboorte aanwezig. Ouders, leraren en naasten merken vaak snel dat het kind ‘anders’ is maar ze weten vaak nog niet waarom. Deze kinderen zijn gevoeliger en kwetsbaarder dan andere kinderen, ze zijn vaak angstiger, schrikken eerder en reageren sterker op harde geluiden en felle lichten. Ook hebben ze vaker moeite met eten omdat ze smaken en sensaties in de mond heftiger ervaren en kunnen ze erg lang blijven hangen in verhalen over onrecht (pesten, dierenleed, milieu, etc.)
Hsp’ers hebben vaak moeite met sociale situaties omdat ze makkelijk overprikkeld raken. Ook zien non-verbale communicatie beter, dit geeft tegenstrijd wanneer iemand het ene zegt en het ander denkt. Daarnaast hechten ze meer waarde aan authenticiteit en echtheid, er zit weinig verschil in wie ze oprecht zijn en wat ze tonen aan anderen en dit voelt vaak ongelijkwaardig als een ander dat niet doet. Ze ervaren fysiek contact ook snel intenser.
Hsp’ers kunnen intens genieten van alle positieve prikkels die ze voelen, ze hebben diepgang en zijn rechtvaardig en eerlijk. Ze voelen kwetsbaarheid, ook bij anderen, waardoor het ook mooie mensen zijn die nooit iemand expres verdriet doen. Ze kunnen heel enthousiast worden van bepaalde ideeën en merken dit ook intens waardoor ze ook echt voor iets gaan, ditzelfde effect hebben ze op anderen.
Hsp’ers hebben een grotere kans op stress-klachten, overspannenheid en burn-out, goed stressmanagement en herstel van burn-outklachten is voor hsp’ers erg belangrijk. Hp’ers hebben vaker stress, overspannenheid en burn-out omdat ze extra gevoelig zijn voor de gevaarlijke prikkels die stress geven, ze deze prikkels actief opzoeken, ze de prikkels dieper verwerken en vaak meer rust nodig hebben om de prikkels te verwerken.