De ontwikkeling van het ongeboren veulen

de ontwikkeling van het ongeboren veulen evy ruijs

Omdat wij zelf veulentjes fokken ben ik erg geïnteresseerd in de ontwikkeling van het veulentje in de baarmoeder. 11 maanden duren natuurlijk ook erg lang en ik ben dan erg benieuwd hoe het er van binnen uitziet.

Een merrie draagt gemiddeld 335 dagen (elf maanden en enkele dagen). Voor een hengstveulen is dit meestal 334 dagen en voor een merrieveulen meestal 332,5 dagen.
De telling begint op de dag van de eisprong. Een dracht tussen de 320 en 370 dagen is gebruikelijk. Als het veulen voor de 300 dagen geboren wordt is de overleving kans nihil. Een dracht langer dan 360 dagen komt regelmatig voor en geeft geen complicaties.

Onze eigen veulens zijn allemaal geboren tussen 321 (Meaghan is ons vroegst geborene) en 362 (Hinaya was ons langst gedragen veulen) dagen.

Een drachtige merrie moet je goed (niet te weinig, niet te veel) bijvoeren zijn om het veulen goed te laten ontwikkelen en voldoende beweging krijgen. Een goede lichamelijke conditie is van belang voor een makkelijke geboorte en een sterk veulen.

Inhoud van deze blog:

Eerst laat ik door middel van afbeeldingen de groei van het veulen zien,

Onderaan de pagina is een video te zien hoe het veulen zich voorbereid op de bevalling

De groei per maand

Baarmoeder per maand:

Overleg in eerste 3 maanden altijd met je dierenarts vooraf bij ontwormingen, medicatie of inentingen (wat moet, dat moet uiteraard), probeer ook stress te voorkomen in de eerste 60 dagen van de dracht, hierdoor zou de merrie het vruchtje kunnen verliezen.

1e maand

In de eerste maand is het vruchtje nog heel klein, ongeveer 0.15 tot 1,9 centimeter, een paardenembryo is best bewegelijk in vergelijking met andere zoogdieren.
Het embryo komt rond dag 6 in de baarmoeder van de merrie en zwerft zich rond tot dag 15 a 17, wanneer hij zich aan de baarmoederwand vasthecht.

Officieel gezien zou een dierenarts op dag 12-14 een embryo kunnen zien als ze een echo maken, maar doordat het embryo, of het vruchtje, zoals we het in de volksmond vaker noemen, zo actief rondzwemt kan het lastiger te vinden zijn.
Wij laten zelf met 18 dagen een echo maken of de bevruchting gelukt is, je kan op de echo een zwarte vlek in de baarmoeder zien, dit wordt de vruchtblaas genoemd.
Nog een belangrijke reden van deze echo is het uitsluiten van een tweelingdracht, dit wil je bij een paard echt niet hebben. De kans dat allebei de veulens en de merrie dit overleven is erg niet groot, mochten ze het wel overleven, is er vaak een ernstige groeiachterstand bij een of beide veulens.

Met 23 dagen begint het vruchtje al een veulenvormpje te krijgen en met 24 dagen zou een dierenarts een hartje moeten kunnen detecteren! Met 24 dagen heeft het vruchtje een afmeting van een erwt

Dag 30:

2e maand

In de tweede maand groeit het vruchtje ongeveer van 5 tot 7,5 centimeter.

Ondanks dat je nog niks aan het paard ziet, merk je dat sommige merries nu wat humeurig of defensiever worden

Hoe het veulen in de baarmoeder zit:

(Bokt, hij ligt iets verder naar achter)

Met 40 dagen is het vruchtje officieel een foetus en is het veulentje ongeveer zo groot olijf en weegt circa 15 gram. Vanaf 40 dagen begint het veulen ook te bewegen.
De oogleden ontwikkelen, het begin van de oorschelpen beginnen te vormen en ook de elleboog en de knie beginnen te ontwikkelen. Ook begint het veulen met bewegingen, zoals het knikken van zijn hoofd.

Met 45 dagen is de oorschelp is nog driehoekig. De eerste tekenen van tepelvorming zijn aanwezig. Ook begint nu een verschil in geslachtsontwikkeling (merrie of hengst), en sluit het gehemelte. Vanaf 46 dagen begint het veulen zijn ledematen te bewegen.

Met 50 dagen is het veulen zo groot als een spruit en weegt het veulen ongeveer 31 gram

Met 60 dagen is het veulen zo groot als een hamster en weegt ongeveer 45 gram.
De oogleden versmelten, het hoofd is minder gebogen, er is een duidelijke halsaanleg, de oorschelp is 5 mm en bedekt de uitwendige gehoorgang.
Ook worden de melkklieren of de penis aangelegd en aan de hoef worden de wand, zool en de straal zichtbaar.

Een veulen van ongeveer 2 maanden oud:

 

3e maand

Nu begint de buik van de merrie zichtbaar te groeien, het veulen groeit deze maand van 7,5 tot 15 cm en zijn gewicht gaat van 60 naar 120 gram. Het veulen is erg actief en wisselt ongeveer 5 keer per uur van positie. Hij oefent zijn hoofd/hals bewegingen en de coördinatie van zijn benen fanatiek, dit heeft hij allemaal nodig zodat hij, als hij geboren is, gelijk kan drinken en lopen.

Dag 65

Met 80 dagen is het veulen zo groot als een eekhoorn en weegt ongeveer 62 gram.
De clitoris is nog relatief groot, het scrotum (balzak) is aanwezig (zonder testes (zaadballen))
De houding van het hoofd en de hals is ongeveer geworden zoals bij de geboorte.

4e maand

Het veulen groeit deze maand van 12,5 tot 23 cm en zijn gewicht gaat van 0.9 naar 1.3 kilo
Omdat het veulen zo groeit, heeft hij minder bewegingsruimte. Hij is nog steeds actief maar kan minder vrij bewegen.

Hoe het veulen in de baarmoeder zit:
(Bokt, hij ligt iets verder naar achter)

95 dagen:

Met 100 dagen is het veulen zo groot als een kitten en weegt ongeveer 373 gram
De kroonrand is als kam aanwezig. De hoef is geel, de huid is nog glad.

Een zijlinkse doorsnede van een merrie die 120 dagen drachtig is.
De haartjes zijn verschenen op de neus, de lip, de kin en rond de ogen.
De clitoris is opgenomen in de ventrale commissuur van de vulva, (commissuur zijn zenuwvezels die van de ene naar de andere hemisfeer (hersenhelft)). Het preputium is gevormd (Huidplooi die de glans/penis bedekt)

5e maand

Het veulen groeit deze maand van 20 tot 35 cm en zijn gewicht gaat van 3 naar 5 kilo.
Dit is ook het moment dat je ook het voerbeleid van de merrie omhoog brengt. Overleg bij twijfel met een voerdeskundige of dierenarts.
Alleen grofstengelig hooi is niet meer voldoende. Dit geldt vooral voor de hoeveelheid eiwit. Schakel daarom geleidelijk over naar een rijkere kwaliteit. Merrievoer kan een mooie aanvulling zijn. Het bevat meer eiwit, mineralen en vitaminen dan gewoon voer. Heeft je merrie al overconditie dan kan de hoeveelheid merriebrok die nodig is voor de juiste aanvulling wel eens teveel zijn (meestal 2 kilo per dag). Je wilt tenslotte de merrie wel de voldoende hoeveelheid ruwvoer blijven geven

Sommige eigenaren kiezen voor vaccinatie tegen de door het rhinopneumonie virus veroorzaakte abortus (EHV 1,4). In dat geval moet de merrie in de 5e, 7e en 9e maand van de dracht geënt worden. Ook is de enting alleen zinvol als alle paarden in de directe omgeving correct, dus 2 maal per jaar, gevaccineerd worden.

Met 150 dagen heeft het veulen de grote van een kat en weegt ruim 2 kg.
De wimpers zijn te zien.
Het gubernaculum testis is voelbaar in het scrotum. (De testes (teelballen) worden door een gubernaculum (een streng van bindweefsel) verbonden met het scrotum (balzak))

6e maand

Het veulen groeit deze maand van 35 tot 64 cm en zijn gewicht zit rond de 5 tot 9 kilo.
Deze maand is de lever zelfs 5% van het totale gewicht van het veulen!

Sommige merries hebben bij zes maanden dracht moeite met rijden en moeten nu rust krijgen. Wel is het belangrijk dat de merrie nog steeds voldoende beweging krijgt. Dit kan je doen door met haar te gaan wandelen in de buitenlucht. Ook kan je met haar werken aan de longe of aan de hand werken, hierbij moet je er wel op letten dat zij op vlak terrein loopt.
Hoeveel de merrie nog aan kan verschilt heel erg per merrie, misschien kan jouw merrie nog lekker door trainen. Probeer het transport zoveel mogelijk te vermijden, net als andere handelingen die veel stress kunnen veroorzaken bij de merrie.

Hoe het veulen in de baarmoeder zit:

(Bokt, hij ligt iets verder naar achter)

Met 180 dagen heeft het veulen heeft de grote van een kleine hond weegt ruim 9kg
Het veulen is dus in 30 dagen van 2 kilo naar 9 kilo gegaan!
De eerste maan-en staartharen zijn te zien.
De ledematen groeien vlugger dan de romp in deze periode.
De gonaden zijn zeer groot. (De gonaden zijn bij dieren de organen die de geslachtscellen vormen. Ze staan ook bekend als de geslachtsklieren. Bij mannelijke dieren zijn dit de testes of zaadballen en bij de vrouwelijke dieren de eierstokken)

Rond deze tijd sluiten de baarmoederhoornen van de merrie zich daarom is het belangrijk dat het veulen op de rug komt te liggen, omdat er nu een beperkte ruimte is. Het veulen kan minder goed bewegen, toch beweegt het zijn benen en hoofd nog, die moeten flexibel blijven, zodat hij straks goed naar buiten kan komen. Het veulen kan je soms zien bewegen in de buik van de merrie.

7e maand

Het veulen groeit deze maand van 65 tot 70 cm en zijn gewicht zit rond de rond de 12 kilo.
Let op de voerinname van je merrie, misschien moet je nog een beetje opschroeven, misschien heeft ze nog genoeg aan het voer bij de 5 maanden.

Vanaf deze maand zal iedereen aan de merrie kunnen zien dat zij drachtig is. Haar flanken zullen een grotere omvang bereiken. Doordat er zoveel gewicht in de buik aanwezig is, zal de rug van de merrie wat hol worden. Als je nog fanatiek aan het trainen was, kan het prettig zijn om het vanaf nu de training te minderen, dit verschilt wel heel erg per merrie.
Omdat de meeste merries steeds meer moeite krijgen met bewegen (door het breder worden van haar flanken) en doordat zij veel meer gewicht met zich mee moet dragen, kunnen veel merries nu niet meer belast worden. Laat de merrie genieten en rusten, zonder dat zij moet werken. Beschik je niet over een weide, dan moet je ervoor zorgen dat zij elke dag voldoende beweging krijgt. Met voldoende beweging moet je toch al gauw gaan denken aan een paar uur wandelen of licht bewegen aan de hand

Een zijlinkse doorsnede van een merrie die 210 dagen drachtig is.
De maan- en staartharen zijn 2,5 mm lang.

8e maand

Het veulen is deze maand nog rond de 70 cm en zijn gewicht gaat richting de 16 kilo.

Als het kan, zou het goed zijn om de merrie nu in de box te zetten waarin ze zou gaan veulenen. Zo kan ze antistoffen maken tegen de daar heersende kiemen en die kan ze dan weer via de biest doorgeven aan het veulen. Ook geeft het een stuk rust als de merrie gaat veulenen in een omgeving die ze al kent. De box moet ruim, goed verlicht en schoon zijn. Als er andere drachtige merries zijn, zorg dan dat ze allemaal wormvrij zijn.

Hoe het veulen in de baarmoeder zit:

(Bokt, hij ligt iets verder naar achter)

Met 240 dagen heeft het veulen heeft de grote van een lam en weegt ruim 16 kg.
Er is duidelijk haar op de lip, oorschelp, de keel, de kin, de neus en het laatste deel van de staart, ook verschijnt het haar op de rug.

9e maand

Het veulen groeit deze maand van rond de 70 cm naar rond de 90 cm en zijn gewicht gaat richting de 17 tot 25 kilo.

Nu krijgt het veulen vacht over zijn hele lichaam en ook de manen en staart worden al weer langer.
Met 270 dagen heeft het veulen heeft de grote van een grote hond.

10e maand

Het veulen groeit deze maand naar ongeveer 132 cm en zijn gewicht gaat richting de 25 tot 45 kilo.
Let weer even goed op de voeropname, sommige merries hebben nu wat meer nodig.

Sommige dierenartsen vinden het verstandig om de merrie ongeveer 4-6 weken voor de geboorte (extra) te vaccineren tegen influenza en tetanus, overleg dit met jouw dierenarts.

Met 300 dagen is het lichaam al bedekt met fijn haar, de maanharen zijn 1,5 cm.

Met 320 dagen heeft het veulen heeft zijn eind grote bereikt en weegt ongeveer 37kg.
Het veulen kan nog steeds bewegen met zijn hoofd en benen en zal nu die ruimte benutten om te oefenen, zo zal hij ook gaan slingeren om zich klaar te maken en juist te leggen voor de bevalling. Je kan de kleine ook goed zien bewegen.
Bij de geboorte, draait het veulen om. De benen en het hoofd komen eerst. De merrie krijgt nu meer last en gaat vaak kleine plasjes doen of in die houding staan omdat het veulen tegen de blaas drukt.

11e maand

Het veulen is nu naar ongeveer 76 tot 147 cm gegroeid en zijn gewicht gaat richting de 30 tot 60 kilo.

Een merrie is gemiddeld 335 dagen drachtig. De telling begint op de dag van de eisprong. Een dracht tussen de 320 en 360 dagen is gebruikelijk. Als het veulen voor de 300 dagen geboren wordt is de overleving kans nihil. Een dracht langer dan 360 dagen komt regelmatig voor en geeft geen complicaties.

Hoe weet je wanneer het veulen komt?

Er zijn kleine signalen die je kunt zien aan de merrie:

  • De uiers vullen zich ongeveer 2 tot 4 weken van te voren
  • De spieren rond de buik ontspannen 2 tot 3 weken van te voren
  • De spieren rond de staart ontspannen 7 tot 10 dagen van te voren
  • De spenen van de uier vullen zich 4 tot 6 dagen van te voren
  • Er komt een klein goudgeel waxlaagje op de uiers 1 a 2 dagen voor de bevalling
  • Ongeveer 24 uur van te voren druppelt wax of melk van de uiers

Dit wisselt natuurlijk per merrie. Zo zijn de spieren rond de staart bij Roos al een paar weken van te voren erg ontspannen en Murph begon bij alle veulens melk te spuiten 24 uur voor de bevalling

Het veulen bij de geboorte

Bij de geboorte heeft veulen zijn ogen open en is de zuigreflex aanwezig.

  • Ademen: 20-30 seconden, binnen 1 minuut rustig en regelmatig
  • Temperatuur bij een pasgeboren veulen is 38.5 °C. Is de temperatuur lager dan 38 °C dan is het veulen te koud.
  • Schudden en optillen hoofd: binnen 1.5 minuut
  • Borstligging: na ong. 5 min.
  • Staan: tussen de 30 en 75 minuten
  • Drinken: na 90 min.

Als het veulen geboren is, zien zijn voetjes er zo uit, dit is om de merrie te beschermen tegen beschadigingen.

Wil je meer weten over het veulen na de bevalling?
Lees dan hier verder over gezonde, slappe en risicoveulens

Nog meer weten over fokkerij?

Wil je meer weten? Dan kan ik wel een aantal boeken aanraden waar ik veel info uit heb gehaald, voor meer informatie kan je op de foto of de titel drukken.

Dit boek heb ik op school gehad als studieboek en ook heb ik dit boek ooit gekregen van een stagebedrijf na de fokkerijstage. Er staat onwijs veel in dit boek:
Alles wat je wilt weten voor je gaat dekken en hoe het dekken werkt
Alles wat je wilt weten tijdens de dracht en waar je rekening mee moet houden
Alles wat je wilt weten rond de geboorte en ook wat er mis kan gaan
En alles rondom het veulen

Lees hier meer over dit boek en bekijk het inkijkexemplaar

Als paardenfokkerij hier is uitverkocht, kan je ook altijd nog hier op amazon kijken.

Ontwikkeling vanaf dag 15 tot en met de geboorte

Bronnen,

https://www.equineguelph.ca/pregnancywheel/
http://plazilla.com/page/4294973974/ontwikkeling-van-het-ongeboren-veulen
http://www.paarden-info.be/paarden-fokken/drachtige-merrie-deel-2/
http://timflach.com/work/equus/
http://www.doublelacres.com/FOAL_DEVELOPMENT/Foal_Development.html
http://plasticreality.nl/?p=52
http://plazilla.com/page/4295035232/drachtige-merrie-van-dekking-tot-veulen-deel-3
http://www.bokt.nl/forums/viewtopic.php?f=59&t=778154
http://www.dierenkliniekrijnoever.nl/dieren/paard/dracht-veulen
https://www.paardenarts.nl/kennisbank/voeding-van-de-drachtige-merrie-zeer-belangrijk/
https://informatieblog.blogspot.nl/2012/05/verzorgen-van-een-drachtige-merrie.html

Wil je meer informatieve blogs over paarden lezen? Kijk of hier iets tussen staat:

Maagzweren

19 februari heb ik een info-avond over maagzweren gehad. Deze werd gegeven door Ben Jansen van maagzwerenbijpaarden.nlIk schrok er eigenlijk...
Meer informatie

Probleempaarden

Als ik heel eerlijk ben geloof ik niet in 'probleem'paarden. Een paard is haast nooit 'het' probleem. Er is altijd...
Meer informatie

CPL

Ik schrijf dit stuk nadat we te horen gekregen hebben dat de vader en de opa van onze Meaghan heel...
Meer informatie

De ontwikkeling van het ongeboren veulen

Omdat wij zelf veulentjes fokken ben ik erg geïnteresseerd in de ontwikkeling van het veulentje in de baarmoeder. 11 maanden...
Meer informatie

Gezonde en risico veulens

Ik heb deze blog geschreven nav een symposium over gezonde en risicoveulens op de kliniek/universiteit van Utrecht. Hier zijn we...
Meer informatie

Het paardengebit

Wat ik bij veel leerlingen tegenkom is de onwetendheid over het paardengebit. Moeten ook paarden naar controle? Zou de nageeflijkheid...
Meer informatie

Paarden in mensenjaren

Nauwkeurige metingen van paardenleeftijd tot mensenleeftijd is best moeilijk te onderzoeken. Dr Doug Stewart is het gelukt op basis van...
Meer informatie

Paarden en rijden in extreme hitte

Een paar jaar geleden zou je het niet geloven maar we krijgen steeds meer extreme zomerhitte waarbij het meerdere dagen...
Meer informatie
{"dots":"true","arrows":"true","autoplay":"true","autoplay_interval":3000,"speed":600,"loop":"true","design":"design-2"}

Evy