CPL

Ik schrijf dit stuk nadat we te horen gekregen hebben dat de vader en de opa van onze Meaghan heel erg last hadden van CPL. Meaghan zelf heeft op 7 jarige leeftijd ook al licht verdikte plooivorming. Op dit moment ben ik heel veel gaan onderzoeken en heb ik veel gepraat met mensen ervaring. Helaas is de vader van onze merrie ingeslapen, hij is met zijn 14 jaar 1 jaar ouder geworden dan zijn vader, die om dezelfde reden is ingeslapen. Ik heb het hele artikel over de vader van Meaghan ontvangen, geschreven is door mevrouw Sloet, van Faculteit Diergeneeskunde, Utrecht.
Op basis van Utrecht en de ervaringen van eigenaren met een ‘cpl-paard’ heb ik dit artikel geschreven.
Wat is CPL?
Chronisch progressief lymfoedeem, afgekort CPL, is een chronische aandoening van de lymfebanen die zich voornamelijk uit op de onderbenen van koudbloeden. Het lijkt veel op mok met als enige verschil dat mok verbetert me zalfjes en CPL niet, daarnaast krijgen ze bij CPL ook bulten en ribbels op de benen.
Door de zwaartekracht stapelt het vocht zich het meeste op in de onderbenen. In de huid leidt dit tot lokaal zuurstoftekort, afzetting van bindweefsel wat de zwelling hard maakt en falen van het immuunstelsel. Het falen van het immuunstelsel maakt de huid extra gevoelig voor secundaire infecties.
De eerste symptomen kunnen al op jonge leeftijd (2 jaar) optreden (ook vaak véél later). In het beginstadium is de huid in de kootholte lichtjes verdikt en soms is er een kleine plooivorming aanwezig. Dit is alleen goed te zien als de beharing weggeschoren is. Langzaam worden de plooien duidelijker en ontstaan er soms enkele kloven. Deze kloven zijn meestal bedekt met bloederige korstjes. Naarmate de letsels verergeren wordt de huid langzaam dikker en harder, waarbij de opperhuid schilferig word.
In eerste instantie lijkt het paard te reageren op allerlei therapieën, maar het geneest niet en uiteindelijk wordt het probleem steeds erger. Dit vormt een duidelijk verschil met mok. De plooien worden alleen maar dikker en verspreiden zich naar voor en naar boven op de benen. De kleine kloofjes worden steeds groter en worden gemakkelijk bloedende wonden.
Vaak komen hier secundaire infecties bovenop, waardoor het ziekteproces verergert. De huid tussen de plooien wordt vochtig en verspreidt een stinkende geur die vliegen aantrekt.
In een verder stadium verdikt het been en komen de huidplooien tot aan de knieën. De benen voelen dan ook hard aan. Meestal ontstaan er eveneens grote, harde knobbels die soms zo groot worden als een tennisbal. Deze knobbels vormen een mechanisch probleem, omdat ze het paard hinderen in de bewegingen en raken hierdoor gemakkelijk gekwetst tijdens het werken. De opperhuid is in dit stadium droog, eeltig en schilferig.
Jarenlang werd CPL verward met mok. De verwarring is goed te begrijpen, omdat CPL in de eerste stadia erg op mok lijkt. Tegenwoordig worden door middel van lymfangiografie en lymphoscintigraphy duidelijke uitgezette en vervormde lymfebanen ter hoogte van de distale ledematen en verminderde drainage van de lymfe uit de onderbenen in aangetaste paarden aangetoond. Ook via lymphoscintigraphy werd de verminderde functie van de lymfevaten in beeld gebracht. Bij deze technieken wordt gewerkt met contrast vloeistof om de lymfebanen goed zichtbaar te maken.
Er bestaat geen behandeling om een paard vrij van CPL te krijgen. Men kan wel proberen de symptomen zo goed mogelijk te behandelen zodat het paard zo min mogelijk last heeft van de aandoening. Hierbij is het vooral belangrijk om de wondjes die ontstaan steeds goed te verzorgen.
Voor behandeling

Na behandeling

Tijdens behandeling, gaat vrijwel altijd met up’s en downs:



Paar dagen later:


Wat kan je dan wel doen?
De mijten weg houden
Wat doen de mijten?
Infecties met schurftmijten zie je nogal eens bij dieren met verminderde weerstand. Chorioptesmijten kunnen vanuit de kootholte omhoog kruipen en dan vinden we de bekende kale plekken aan de binnenkant van de onderbenen. De mijt veroorzaakt jeuk, het paard begint te stampen en te schuren. De huid wordt grijs en schilferig en de haren breken af door het schuren.
Blijft de infectie beperkt tot de kootholte dan krijgt het paard een vorm van mok. Omdat de mijten gangetjes graven in de huid wordt deze gevoeliger voor infecties met bacteriën. De kootholte en kogel worden dik en pijnlijk.
Soms gaan de lymfebanen ook ontsteken en kan de zogenaamde “Einschuss” ontstaan: het been wordt van onderaf dik, warm en pijnlijk en het paard krijgt koorts. Soms kruipt de infectie van de lymfebanen nog verder omhoog en wordt het been ook boven de sprong of de voorknie dik. Direct ingrijpen door de dierenarts is dan nodig.
Hoe kan je de mijten weg houden?
Zelf voer ik Finecto +. Ik ben hiermee begonnen onder het mom van ‘baat het niet, schaadt het niet’ en het werkt zo bizar goed! Ik merkte in 2 weken dat onze CPL’er niet meer stampt of bijt. Ik moet wel zeggen dat het bij een van onze paarden niks lijkt te doen en bij de ander juist weer wel. Hierbij dus even kijken naar wat werkt voor het paard
Wat kan je nog meer doen tegen de mijten?
Er zijn meer producten die de mijten bestrijden.
Daarnaast zijn er chemische middeltjes te koop die mijten bestrijden. Let op, ze zijn niet gemaakt voor paarden dus overleg dit heel erg goed met je dierenarts en let zelf goed op wat je met je paard gebruikt. Zeker bij middelen die niet voor het paard geregistreerd zijn, deze zijn lang niet altijd zonder problemen op je paard te gebruiken. Zelf gebruik ik deze producten niet maar ik ken wel mensen die deze middelen gebruiken.
Als de mijten diep in de huid doorgedrongen is, zal het moeilijk zijn deze te bestrijden. Het is belangrijk de behandeling na 10-14 dagen te herhalen, ook omdat eventuele eitjes van de mijten dan uitgekomen zijn. Mijten en luizen leven maar beperkt buiten een gastheer. Het is zou voldoende moeten zijn de omgeving een keer goed schoon te maken om deze vrij van de parasieten te krijgen.
Denk erom dat je nooit Amitraz (Tactic®) gebruikt bij het paard. Dit is ontzettend giftig, de meeste paarden gaan dood nadat dit gebruikt is!
En verder?
Dus nu hebben we de middeltjes gehad om de mijten weg te krijgen en houden. Wat kan je nog meer doen voor het lymfesysteem?
Beweging
De beste manier is bewegen, bewegen, bewegen. Zoveel mogelijk beweging (24/7 én daarnaast nog andere beweging). Rustige beweging en training schijnt beter te zijn dan hard werk, maar elke manier van bewegen is goed.
Door veel beweging kan je de doorbloeding en vochtafvoer te helpen kan je de boel in ieder geval onder controle houden zodat het paard er niet teveel last van heeft.
Van veel op stal staan en veel stil staan, slaat het lymfesysteem dicht en de doorbloeding en vochtafvoer daarbij ook. Vocht kan niet meer weg en de verdikkingen komen terug. Goede, regelmatige en veel beweging trekt ook het vocht in de benen weg.
Scheren
Over scheren zijn de meningen verdeeld. Het beste lijkt mij om de haren zo veel mogelijk te laten zitten. Sokken houden bacteriën en vocht weg van de huid en geven daarmee juist bescherming.

Alleen voor het behandelen van wonden of echt als ze gaan broeien, dan zou ik ze er af halen.

Geschoren en behandeld

Resultaat twee maanden later
Voeding
Het is erg belangrijk de paarden sober te houden, dat wil zeggen: zo min mogelijk of eigenlijk geen suikers.
Zelf voer ik een halve kilo pavo natura per dag met 24/7 goed droog kuil (net ingepakt hooi). Andere zweren weer bij
- Daily Complete van Vitalbix.
- Haysters Healthy Herbs
- Metazoa
- CoolStance Copra
Kuil (of voordroog) en krachtvoer zijn een grote belasting op het lichaam en kan de conditie verergeren. Dan neemt de jeuk enorm toe.
Hooi kunnen ze veel beter verwerken.
Ook met weidegang rekening houden met de suikers en fructaan. Hou hierom de fructaanapp (zie plaatje onder deze alinea) in de gaten en zet ze op het gras zodra het gras is uitgebloeid. Te rijk gras en echt niet bevorderlijk, daarvan krijgen ze meer jeuk en worden de ribbels ook weer groter. Het korte gestresste gras zorgt voor problemen, dat gras produceert nl veel suiker. Het langere bloeiend gras is geen probleem voor cpl’ers, ook al is het veel.
Kruiden en supplementen
Preventief met gif werken is niet heel goed voor het lichaam (je verzwakt de huid daarmee want gif kijkt niet alleen naar de mijt, maar werkt op het hele gestel in. Met als gevolg een zwakkere huid -> meer kans voor mijt -> nog zwakkere huid -> nog meer mijt etc) Het is belangrijk het immuunsysteem en de weerstand hoog te houden en darmen goed onder controle te houden, dan krijgen mijten geen kans. Dus voer voldoende vitamine en mineralen.
Tijdens de vachtwissel krijgen paarden een lagere weerstand omdat ze meer energie kwijt zijn aan hun vacht. Dus hou ze tijdens aanmaak en laten vallen van de wintervacht goed in de gaten.
De volgende kruiden helpen daarbij:
Let op met kruiden, een hoop kruiden mag je maar inzetten voor een periode van maximaal 4 tot 8 weken afhankelijk van het kruid en daarna ermee stoppen
Supplementen of kuren:
Wondbehandeling
Ook voor de wondbehandeling geldt: veel bewegen. Wonden genezen bij CPL’ers wat langzamer omdat ze problemen hebben met hun lymfestelsel. Beweging stimuleert het lymfesysteem.
Een goede mokzalf doet naar mijn idee wonderen. Onze dierenartsen hebben heel goed spul ontwikkeld waar de wonden heel snel mee verdwijnen. Voor het smeren is het handig de benen eerst te wassen/ontsmetten.
Ik persoonlijk was de benen met de anti-irritatie shampoo van Animaderm:
Daarna smeer ik de wondjes in met Tec-1.
Zodra ze verdikkingen krijgen (dus als er een plooi wat groter lijkt, maar nog voelt als vocht) smeer ik die gelijk in met Cutene:
Verder kan je nog zat andere dingen proberen die bij andere paarden ook weer werken:
Maden
In de zomer zijn er veel vieze, slome vliegen. Deze vliegen leggen eitjes bij/in de wonden en daar komen maden uit. Probeer te voorkomen dat er vliegen bij de wonden komen met een goede uierzalf, of een afgeknipte panty over de benen te doen. Zo kunnen de vliegen niet meer bij de wonden.
Wat je ook kunt doen is olie en zwavelpoeder. Dat houdt de vliegen op afstand en houdt de huid soepel. De olie maakt niet echt uit. Hij moet blijven plakken op de benen. Je kunt ook een mengsel maken van uier crème met olijfolie (bijvoorbeeld) en wat zwavelpoeder. Dit kan je dagelijks gebruiken. Als je paard korsten heeft of wondjes dan erop smeren.
Als je al maden hebt, zijn er ook verschillende dingen te doen.
TeaTree olie
Gaan ze niet van dood maar komen ze wel van naar buiten


(foto panty & zwavelbloemuiercreme)
Hoeven
Bij een paard met CPL gaan ook de hoeven achteruit. De hoefzolen veranderen en krijgen een mindere hoornkwaliteit. Laat je smid minstens 1x per 6 a 8 weken komen, hoe erger de plooivorming en wonden, hoe erger de hoeven.
Ook de zwilwratten en sporen worden groter.
Lymfedrainage
Lymfemassage is een goede manier om de lymfebanen te activeren. Elk paard heeft een grote lymfeknoop, bij de linkerschouder. Die kun je activeren, en heeft een aanzuigende werking op alle lymfebanen, behalve die van het rechtervoorbeen. Die heeft zijn eigen knoop. Door de knoop linksvoor te activeren help je het totale systeem aan lymfebanen. Dit kun je uitbreiden door alles te masseren/activeren. Hierbij is de volgorde en richting wel heel belangrijk. Ook de getroffen gebieden meenemen maar wel met beleid!
Hou er rekening mee dat er paarden zijn die duidelijk verslechterd zijn door de lymfedrainage, laat alleen een echte kenner (dierenarts of fysio met jarenlange studie) dit doen en niet iemand die een cursus heeft gevolgd. Bij verkeerde behandeling krijg je namelijk tegenovergesteld effect.

Resultaat in 2 maanden:


Verder do’s and don’t
- Ontspanning is belangrijk, stress werkt het lymfesysteem tegen en zorgt dat het lymfesysteem wat op slot slaat
- Liever geen ijzers. Een goed werkende hoef zorgt voor een goed werkend bewegingsapparaat en dat helpt weer bij een goed werkend lymfesysteem
- Compressiekousen kan helpen, maar bij open benen is het wel tricky.
- Koud is funest voor het lymfesysteem. Dus als je wast, of wilt koelen na een lange rit, gebruik dan zoveel mogelijk lauw water. Heb je dat niet, zorg dan dat je na het koelen/wassen nog een flink eind gaat wandelen, zodat het lichaam weer op temperatuur komt en de lymfebanen weer hun werk gaan doen. Koud = gesloten lymfebanen. En dus kan het lichaam alsnog geen afvalstoffen kwijt.
- CPL kan ook pas tot uiting komen bij dracht. Hormonen spelen dus ook een rol bij CPL
- CPL heeft een erfelijke aanleg, dus fok niet met paarden met CPL.
Ook al behandel je zo goed, kan er alsnog een uitbraak komen, hier verschil in twee maanden tijd:


Bronnen:
Verslag van het onderzoek in Utrecht wat is gestart nadat de vader van Meaghan is ingeslapen
http://www.bokt.nl/wiki/Chronisch_progressief_lymfoedeem
http://www.dapdz.nl/huidproblemen/
http://www.abcreatief.com/blog/cpl-chronisch-progressief-lymfoedeem/
Bokt eigenaren met CPL paarden
Foto’s KoudbloedKim & Jaan81 van bokt
Wil je meer informatieve blogs over paarden lezen? Kijk of hier iets tussen staat:
Heel duidelijke uitleg!
Dank voor de adviezen!
Beste Evy,
Dank je wel voor dit informatieve verhaal.
Zou je mij nog kunnen aangeven op welke wijze ik frontline moet gebruiken.
Kan ik eenvoudigweg een pipet op elk been uitknijpen of moet ik het op een andere wijze toedienen?
Waar op het been kan ik het het beste uitknijpen?
Bijvoorbaat dank voor je reactie.
Mvg
Jaap
Hoi Jaap,
Ik moet heel eerlijk zeggen dat ik zelf nooit frontline heb gebruikt. Ik ken een hoop die dat wel hebben gebruikt, ik kan het hun uiteraard even vragen, misschien kan je dierenarts je daar verder bij helpen?
Je mag me altijd een mailtje sturen.