Een paar jaar geleden zou je het niet geloven maar we krijgen steeds meer extreme zomerhitte waarbij het meerdere dagen boven de 35 graden is.
Ga je met dit weer trainen? Ik vind persoonlijk van niet, het welzijn van het paard moet boven wedstrijden en je eigen plezier staan. Als ik echt wil trainen, rijd ik die dagen rond 07:00 uur in de ochtend, maar paarden kunnen ook best een paar dagen rust hebben.

Het paard en de mens zijn meer verschillend dan je denkt
Het paard kan in tegenstelling tot de mens namelijk slecht zijn warmte kwijt. Als wij na een paar minuten uitstappen onze jas alweer aantrekken, is je paard nog zijn warmte niet kwijt. De comfortzone van een paard ligt tussen de -5 en 15 graden, bij ons veel hoger; dik boven de 20 graden.

Denaturatie
Het temperatuur van een paard in training gaat al snel naar de 41 graden, maar wat krijg je als je paard te lang op die temperatuur blijft zitten?
Moeilijk woord: Denaturatie.
Zoals je waarschijnlijk al weet, bestaan de pezen en de spieren van een paard uit eiwitten. Een bekend voorbeeld van denaturatie is het koken of bakken van een ei. “Het ei stolt”, wordt vaak gezegd, maar dit is in feite onjuist. Stollen is een omkeerbaar proces waarbij een stof overgaat van de vloeibare naar een vaste toestand, zoals ‘bevroren water’ oftewel ijs. IJs kan altijd weer vloeibaar worden, maar de eiwitten in het ei zullen hun ruimtelijke structuur nooit meer terugkrijgen.

Wat kan er gebeuren bij denaturatie in het lichaam?
Als je paard wordt blootgesteld aan hoge temperaturen, stijgt zijn lichaamstemperatuur eerst geleidelijk. Zijn lichaam houdt de temperatuur laag door middel van onder andere zweten en verwijding van bloedvaten in de huid. Een te hoge temperatuur veroorzaakt in het lichaam denaturatie van eiwitten, waardoor ze hun functie niet meer kunnen uitoefenen doordat zij hun ruimtelijke structuur verliezen.
Aangezien het lichaam voor een groot deel uit eiwitten bestaat en eiwitten een grote rol spelen bij diverse lichaamsprocessen, is een te hoge temperatuur uiteindelijk dodelijk. Boven de 42 graden Celsius denatureren namelijk ook de eiwitten die het lichaam gebruikt om haar temperatuur te regelen. De temperatuur zal door de denaturatie versneld stijgen, waardoor het dier sterft.

Wat zegt dit over je training, of het rijden in tropische temperaturen?
Hoogstwaarschijnlijk gaat je paard bij een uur trainen niet gelijk dood. Dit is namelijk vooral bij hoge koorts. Maar je paard kan wel denaturatie krijgen tijdens de training. Dit is voornamelijk schadelijk voor pezen en spieren. Deze verstijven en veranderen van constructie, dus eigenlijk alleen maar schadelijk voor de spieren aangezien denaturatie niet meer terug keert.

Wat kan je doen?
Als je dan toch wilt trainen, zorg dan dat je zo snel mogelijk kan afkoelen! Je weet inmiddels dat paarden hun warmte dus slecht kwijt kunnen, maar met kou dus heel goed omgaan.
Wat je kan doen, na het trainen, uitdraven, de wind langs de vacht laten komen, en dan het liefst gelijk koud water er over heen (geen lauw maar koud water, veel mensen zijn bang voor spierklap, dit gebeurd bij een mens véél eerder dan bij een paard, een paard moet je zo snel mogelijk afkoelen) en daarna pas uitstappen. Dan voorkom je de meeste schade.

Bij normale en koude temperaturen
Bij kouder weer is dus een veel gemaakte fout na het rijden is dan ook dat wij na goede training het paard inpakken of hem onder het solarium zetten. Als je dit doet, en hij zijn warmte dus niet kwijt kan krijg je als gevolg van onherstelbare eiwit schade in de spieren.
Ook de pezen zijn gemaakt van eiwitten en beschadigen door verhitting. Daarom kan je ook beter geen beenbescherming gebruiken, en als je dat toch wilt, gelijk eraf na je training. De temperatuur onder de peesbeschermer of bandage kan oplopen tot 41 graden!

Nog wat tips voor je paard met heet weer:

• Wil je paard niet goed drinken voeg dan een scheutje appelsap toe.
• Zet je paard in het midden van de dag lekker op stal, en wanneer het niet meer zo warm is buiten zetten.
• Ga ‘s ochtends vroeg rijden voordat het warm wordt, of juist in de avond als het niet meer zo warm is.
• Spuit de vliegendeken een paar keer af met koud water en doe hem daarna weer op.
• Spuit je paard een paar keer af met lauw/koud water.
• Wanneer je paard in de wei staat bescherm hem dan goed tegen de zon. Zo kun je de licht gekleurde plekken zoals de neus insmeren met zonnebrand.

Ik heb dit stukje informatie geschreven n.a.v bijscholing: Waarom training? Door inspanningsfysioloog dr. Carolien Munsters (verslag). Bij KNHS, Ermelo

Wil je meer informatieve blogs over paarden lezen? Kijk of hier iets tussen staat: